Welkom op de pagina over deelsommen!
Bovenaan deze pagina staat een uitleg over deelsommen. Daaronder vind je oefeningen met deelsommen. We raden je aan om eerst de uitleg door te lezen en daarna te gaan oefenen. Als je het al snapt kun je ook direct gaan oefenen.
UITLEG:
Je kunt hieronder de hele uitleg lezen of direct naar het deel gaan waar jij meer over wilt weten:
- Introductie
- Deelsommen die eindigen met rest / deelsommen die eindigen op een kommagetal
- Deelsommen die je niet uit je hoofd kunt doen
- Grotere deelsommen die eindigen met rest / die eindigen op een kommagetal
Introductie:
Belangrijk om te onthouden: delen is het omgekeerde van vermenigvuldigen. Dat leggen we uit met een voorbeeld: Een auto heeft vier banden. Stel ik heb 5 auto's. Dan doe ik 5 x 4 om het totaal aantal banden te berekenen. 5 x 4 = 20, dus het totaal aantal banden is 20. Nu omgekeerd: ik heb 20 banden, hoeveel auto's kan ik dan van banden voorzien? Daarvoor deel je 20 door 4. 20 : 4 = 5, dus ik kan vijf auto's van banden voorzien.
Een paar voorbeeldsommen:
- Ik heb 6 snoepjes en we zijn met 3 personen. Hoeveel snoepjes krijgt iedereen? → 6 : 3 = 2, dus 2 snoepjes per persoon
- Ik heb 10 pennen en wil iedereen 2 pennen geven. Hoeveel personen krijgen een pen? → 10 : 2 = 5, dus 5 personen krijgen een pen
- 9 : 3 = 3
- 18 : 9 = 2
- 28 : 7 = 4
Deelsommen die eindigen met rest / deelsommen die eindigen op een kommagetal:
Hierboven vind je allemaal 'mooie' deelsommen, die allemaal eindigen op gehele getallen. Maar dat is lang niet altijd het geval! Als je bijvoorbeeld met 12 mensen bent en in een auto passen 5 mensen kun je 12 delen door 5. 12 : 5 = 2 rest 2. Je hebt dus 2 volle auto's en dan zijn er nog 2 mensen over.
Je kunt het antwoord ook opschrijven met een kommagetal of met een breuk. 12 : 5 = 2,4 of 12 : 5 = 225. Je moet altijd goed kijken of gevraagd wordt om rest, een kommagetal of een breuk.
Deelsommen die je niet uit je hoofd kunt doen:
De bovenstaande deelsommen zijn over het algemeen goed uit je hoofd te doen. Bijvoorbeeld 20 : 5 = 4 is niet zo moeilijk als je de tafel van 5 kent en weet dat 4 x 5 = 20. Maar wat als je 1216 : 8 moet uitrekenen? Dat zul je op papier moeten doen. We leggen hieronder uit hoe je dat kunt aanpakken. Er zijn ook andere manieren om moeilijke deelsommen op papier op te lossen. De manier die wij uitleggen lijkt het meest op een (ouderwetse) staartdeling.
TIP! Als je bijvoorbeeld moet delen door 22 is het handig om het rijtje van de tafel van 22 op te schrijven. Je begint met 1 x 22 = 22. Dat verdubbel je, dan heb je 2 x 22 = 44. Dat verdubbel je, dan heb je 4 x 22 = 88. Dat verdubbel je, dan heb je 8 x 22 = 176. Achter 1 x 22 zet je een extra nul, dan krijg je 10 x 22 = 220. Dat kun je makkelijk door de helft doen, dan heb je 5 x 22 = 110. Zo heb je 1 x 22, 2 x 22, 4 x 22, 5 x 22, 8 x 22 en 10 x 22 snel opgeschreven. Als je 3 x 22, 6 x 22, 7 x 22 of 9 x 22 nodig hebt moet je die apart uitrekenen. Deze manier kun je uiteraard ook gebruiken als je moet delen door een ander getal, bijvoorbeeld door 2, door 8, door 16 of door 138.
Eerst schrijf je de deelsom op.
STAP 1: Je kijkt naar het eerste getal, de 1. 8 past daar nog niet in, dus pak je het volgende getal erbij: dan wordt het samen 12. 8 past daar wel in, want 1 x 8 = 8. 2 x 8 = 16 is te groot. Je schrijft de 8 onder de 12 en de 1 (van 1 x 8) achter het =-teken. Tenslotte doe je 12 – 8 = 4.
STAP 2: Je haalt het volgende getal bij de 4: dan wordt het samen 41. 8 past daar in. 5 x 8 = 40 komt er het dichtste bij. 6 x 8 = 48 is te groot. Je schrijft de 40 onder de 41 en de 5 (van 5 x 8) achter het =-teken. Tenslotte doe je 41 – 40 = 1.
STAP 3: Je haalt het volgende getal bij de 1: dan wordt het samen 16. 8 past daar in, want 2 x 8 = 16. Je schrijft de 16 onder de 16 en de 2 (van 2 x 8) achter het =-teken. Tenslotte doe je 16 – 16 = 0. Je bent nu klaar, want je kunt er geen nieuwe getallen meer bij halen en je houdt onderaan 0 over.
ANTWOORD: 1216 : 8 = 152
Grotere deelsommen die eindigen met rest / die eindigen op een kommagetal:
Ook grotere deelsommen kunnen eindigen met rest / eindigen op een kommagetal. Hieronder leggen we uit hoe je die sommen kunt uitrekenen op papier. We leggen dit uit met een voorbeeld (129 : 4).
Eerst schrijf je de deelsom op.
STAP 1: Je kijkt naar het eerste getal, de 1. 4 past daar nog niet in, dus pak je het volgende getal erbij: dan wordt het samen 12. 4 past daar wel in, want 3 x 4 = 12. Je schrijft de 12 onder de 12 en de 3 (van 3 x 4) achter het =-teken. Tenslotte doe je 12 – 12 = 0.
STAP 2: Je haalt het volgende getal bij de 0: dan wordt het samen 9. 4 past daar in. 2 x 4 = 8 komt er het dichtste bij. 3 x 4 = 12 is te groot. Je schrijft de 8 onder de 9 en de 2 (van 2 x 4) achter het =-teken. Tenslotte doe je 9 – 8 = 1. Je kunt nu als antwoord opschrijven: 32 rest 1. Als je er een kommagetal of breuk van wilt maken ga je verder bij stap 3.
STAP 3: Je plaatst een komma achter het antwoord en mag dan een nul bijhalen: dan wordt het samen 10. 4 past daar in, want 2 x 4 = 8. Je schrijft de 8 onder de 10 en de 2 (van 2 x 4) achter het =-teken. Tenslotte doe je 10 – 8 = 2.
STAP 4: Je mag nu een extra nul bijhalen (omdat je achter de komma aan het werk bent): dan wordt het samen 20. 4 past daar in, want 5 x 4 = 20. Je schrijft de 20 onder de 20 en de 5 (van 5 x 4) achter het =-teken. Tenslotte doe je 20 – 20 = 0. Je bent nu klaar, want je houdt onderaan 0 over. Je kunt nu als antwoord opschrijven: 32,25. Dit kun je eventueel nog omzetten naar een breuk: 3214.
ANTWOORD: 129 : 4 = 32 rest 1 OF 32,25 OF 3214
OEFENINGEN:
De makkelijkste oefeningen staan bovenaan. De moeilijkste oefeningen staan onderaan. Bij elke oefening staat voor welke groep deze bedoeld is.
- Deelsommen spelletje (vooral bedoeld voor groep 5, groep 6, groep 7 en groep 8)
Duidelijke site om deelsommen te oefenen. Kies telkens het goede antwoord uit vier mogelijkheden.
Uitleg: Kies eerst of je wilt oefenen met makkelijke of moeilijke sommen. Daarna krijg je een som te zien met vier meerkeuze mogelijkheden. Kies het goede antwoord. Als je het goed hebt ga je automatisch verder naar de volgende vraag.
- Zelf kiezen met welke tafels je wilt oefenen (vooral bedoeld voor groep 5, groep 6, groep 7 en groep 8)
Handige site waarbij je zelf kunt aangeven met welke tafels je wilt oefenen.
Uitleg: Vink aan met welke deelsommen je wilt oefenen (keuze uit 1 t/m 20). Je kunt er voor kiezen om ook met keersommen te oefenen. Klik op de scheidsrechter om te starten met oefenen. Vul telkens het goede antwoord in en klik dan op [kijk na]. Als je vergeten bent hoe de tafel gaat kun je links klikken op [spieken].
- TIP! Ballonnen kapot prikken (vooral bedoeld voor groep 5, groep 6, groep 7 en groep 8)
Leuk spel waarbij je de ballon met het goede antwoord kapot moet prikken.
Uitleg: Klik op [start] om te beginnen. Daarna kies je of je wilt oefenen met keersommen, met deelsommen of met allebei. Je kunt met één tafel oefenen of met alle tafels door elkaar. Als je een keuze hebt gemaakt start het spel. Er komt een deelsom in beeld te staan. Het goede antwoord komt voorbij op een ballon. Jouw taak is om de ballon met het goede antwoord door te prikken. Doe je dat, dan verdien je punten en komt de nieuwe som in beeld. Maak je twee keer een foute keuze, dan moet je opnieuw beginnen. Voor deze oefening heb je Adobe Flash Player nodig.
- Kinderen verdelen samen (vooral bedoeld voor groep 6, groep 7 en groep 8)
Verdeel lekkere etenswaren over een aantal kinderen. Weet jij hoeveel ieder kind moet krijgen?
Uitleg: Kies eerst het aantal kinderen, het aantal van een product en daarna een product. Je kunt voorwerpen snijden met de knop [IK WIL SNIJDEN] (linksonder). Let op! Begin buiten het figuur met snijden. Je kunt gaan verdelen door te klikken op [IK WIL VERDELEN] (linksonder). Je kunt een stuk aanklikken, dat wordt wit. Door een persoon aan te klikken krijgt het stuk de kleur van het shirt van de persoon. Die persoon krijgt het stuk. Zorg ervoor dat je eerlijk snijdt en eerlijk verdeelt! Als je het goed doet moet je daarna in het volgende scherm aangeven hoeveel ieder kind krijgt. Daarna kun je met de knop [nieuwe opgave] een andere opgave proberen. Voor deze oefening heb je Java nodig.
- Race met pony's (vooral bedoeld voor groep 6, groep 7 en groep 8)
Race met pony's waarbij je door het oplossen van deelsommen jouw pony kunt laten winnen (Engelstalige oefening).
Uitleg: Klik op [play]. Typ een nickname en klik op [continue]. Er zijn nu meerdere mogelijkheden: Je kunt meedoen aan een publieke wedstrijd door op [join] achter een naam te klikken of op [play game]. Je kunt ook een privé wedstrijd maken, als je bijvoorbeeld tegen vrienden of klasgenoten wilt spelen. Daarvoor klik je op [create game] en daarna op [private game]. Je moet een wachtwoord verzinnen (een makkelijk wachtwoord die je nergens anders voor gebruikt). Klik daarna op [create game]. Klik op [start game] om te beginnen met de wedstrijd. Als je vrienden of klasgenoten hebt die mee willen spelen klik je op de homepage op het tabblad [private], klik je op jouw privé wedstrijd en vul je het wachtwoord in. Tijdens de wedstrijd vul je de goede antwoorden in op de deelsommen. Probeer zo snel mogelijk te antwoorden, zodat je pony nog sneller gaat en je de race sneller kunt winnen. Als de wedstrijd is afgelopen klik je op [play again] om nog een wedstrijd te spelen. Voor deze oefening heb je Adobe Flash Player nodig.
- Kapotte rekenmachine (vooral bedoeld voor groep 6, groep 7 en groep 8)
Met een kapotte rekenmachine moet je zo dicht mogelijk bij een bepaald getal zien te komen. Lukt het jou?
Uitleg: Bovenin de rekenmachine staat 'Doel: ...'. Dat is het getal dat jij moet zien te bereiken met je rekenmachine. Helaas doen niet alle toetsen het. Probeer met de toetsen die je wel hebt zo dicht mogelijk bij het doelgetal te komen. Naast deelsommen kom je ook plus, min- en keersommen tegen en het gebruik van haakjes (maar zonder haakjes lukt het ook!). Kun je niet dichterbij komen of heb je het doelgetal bereikt? Klik dan op [Dichter bij kom ik niet] en daarna op [Volgende opgave]. Hoe dichter bij je zit, hoe meer punten je verdient! Voor deze oefening heb je Java nodig.
- Sommenmix (vooral bedoeld voor groep 7 en groep 8)
Los de sommen op. Soms zijn ze erg lastig, dan kun je het beste een kladblaadje gebruiken!
Uitleg: Klik eerst op [START]. Op de plaats van het vraagteken moet een getal komen te staan. Het zijn niet alleen deelsommen, maar het kunnen ook plus- en minsommen en keersommen zijn. Als je bijvoorbeeld de som '13 x ? = 130' moet je kiezen wat op de plaats van het vraagteken moet staan. In dit geval doe je dus 130 : 13. In dit geval is het antwoord dus 10. Als je de som klaar hebt klik je op [OK]. Voor deze oefening heb je Adobe Flash Player nodig.
- Graaf Hendrik Jan (vooral bedoeld voor groep 8)
Kom je er ECHT niet uit? Onderaan deze pagina staan de antwoorden (daarmee kun je de kluis openen).
Uitleg: Je krijgt eerst de introductie te zien. Die sla je over met de knop [skip intro]. Je ziet de kasteelkamer van Graaf Hendrik Jan. Er liggen DRIE schatten verstopt in deze kamer. Zoek met je muis naar de schatten, als er iets geks gebeurt heb je ze gevonden. Klik op de schat om hem te verdelen onder de familie van Graaf Hendrik Jan. Om de kluis te openen heb je DRIE codes nodig. Verdeel je de schat eerlijk? Dan krijg je een code! Je kunt de codes opschrijven als je het lastig vindt om ze te onthouden.
Je moet DRIE dingen verdelen. Je kunt voorwerpen snijden met de knop [IK WIL SNIJDEN] (linksonder). Let op! Begin buiten het figuur met snijden. Je kunt gaan verdelen door te klikken op [IK WIL VERDELEN] (linksonder). Je kunt een stuk aanklikken, dat wordt wit. Door een persoon aan te klikken krijgt het stuk de kleur van het shirt van de persoon. Die persoon krijgt het stuk. Zorg ervoor dat je eerlijk snijdt en eerlijk verdeelt! Voor deze oefening heb je Java nodig en Adobe Flash Player nodig.
Antwoorden bij het spel Graaf Hendrik Jan:
De schatten zijn op de volgende plekken verstopt: Achter het schilderij, in de wereldbol, onder het tapijt voor de kluis.
De code van de kluis is: brka (goud) - e8zp (grond) - mn4w (superkoekjes)
Met deze tips moet het lukken de kluis te openen!
Extra:
Met Sommenmaker kun je werkbladen maken met plussommen, minsommen, keersommen en/of deelsommen. Je kunt het aantal sommen aangeven, de moeilijkheid en nog wat andere dingen. Handig om uit te printen.
Vragen, tips en opmerkingen horen we graag! Neem contact met ons op of laat hieronder een reactie achter.